Karya Fiqh Mazhab Syafi’i Abad 6 Hijrah (500-599H)
01. Muhammad bin Ali bin Abu Ali al-Qal’iy al-Yamani (500H)
a) Ihtirazat al-Muhazzab
02. Abu Sa’ad Muhammad bin Ahmad bin Muhammad al-Harawi (500H)
a). al-Isyaraf ‘ala Ghawamidh al-Hukumat
03. Ishaq bin Yusuf bin Ya’qub al-Sharadafi al-Yamani (500H)
a) al-Kafi fi al-Fara-idh wa fi al-Hisab
04. Abu al-Muhasin Abdul Wahid bin Ismail bin Ahmad al-Thabari al-Ruyani (415-502H)
a) Bahr al-Mazhab[1]
b) Hilyah al-Mukminin fi al-Furu’
c) al-Kafi fi al-Furu’
05. al-Qadhi Abu Nashr Syuraih bin Abdul Karim bin Muhammad al-Ruyani (505H)
a) Rawdhah al-Hukkam wa Zinah al-Ahkam
06. Hujjatul Islam Abu Hamid, Muhammad bin Muhammad al-Ghazzali (450-505H)
a) al-Basith[2]
b) al-Wasith Fi al-Mazhab
c) al-Wajiz Fi Fiqh al-Imam al-Syafi’i[3]
d) al-Khulashah karya al-Ghazali
e) al-Ihya ‘Ulum al-Din[4]
07. Saifuddin Abu Bakr Muhammad bin Ahmad bin al-Husain bin ‘Umar al-Syasyi al-Qaffal al-Faraqy (429-507H)
a) al-Syafiy fi Syarh al-Syamil[5]
b Hilyatul ‘Ulamaa’ fiy Ma’rifati Madzahib al-Fuqahaa’
c) al-Mu’tamad[6]
08. Muhyi al-Sunnah Abu Muhammad al-Husain bin Mas’ud al-Baghawi (436-516H)
a) al-Tahzib fi Fiqh al-Imam al-Syafi’i
b) Syarh Mukhtashar al-Muzani
09. Abu al-Fath Sulthan bin Ibrahim bin Muslim al-Maqdisi (442-518/535H)
a) al-Tiqa al-Khatanain
10. Abu Ishaq al-Ruyani Ibrahim bin Ali bin al-Husain al-Syaibani al-Thabari (523H)
a) al-‘Uddah (al-‘Uddah al-Shughra)[7]
11. al-Qadhi Abu ‘Ali al-Hasan bin Ibrahim bin ‘Ali bin Barhun al-Fariqi (433-528H)
a) al-Fatawa al-Majmu’ah
b) Fawa-id al-Muhazzab
12. ‘Imaduddin Abu Hamid Muhammad bin Yunus bin Muhammad al-Irbili al-Mawshuli (535H)
a) al-Fatawa
b) al-Muhith Jam’ al-Muhazzab wa al-Wasith
13. Abu Ishaq Ibrahim bin Ahmad bin Muhammad al-Marwazi (453-536H)
a) al-Ta’liqah al-Mabsuthah
14. Abu Sa’ad Muhyiddin Muhammad bin Yahya bin Manshur al-Naysaburi (476-548H)
a) al-Muhith Syarh al-Wasith
b) al-Inshaf fi Masa-il al-Khilaf
15. Abu al-Ma’ali, Mujalla bin Jumai’ bin Naja al-Makhzumi al-Arsuqi al-Mishri (550H)
a) Adab al-Qadha’ (al-‘Umdah)
16. Abu Amru ‘Usman bin Muhammad bin Ahmad al-Mush’abi (550H )
a) Syarh Mukhtashar al-Mukhtashar[9]
17. Abu Khalaf ‘Awdh bin Ahmad al-Syarwani al-Syirazi (550H)
a) Syarh Mukhtahar al-Mukhtashar[10]
18. al-Qadhi Abu al-Ma’ali Mujalla bin Jami’ al-Makhzumi (550H)
a) al-Zakha-ir fi al-Furu’
19. Ibn al-Khall al-Syafi’i, al-Imam Abu al-Hasan Muhammad bin Mubarak Muhammad al-‘Ukbari (475-552H)
a) Tawjih al-Tanbih ( Syarh al-Tanbih li al-Syairazi)
20. Abu Muhammad Abdullah bin Yahya bin Abi al-Haytsam al-Sha’abi al-Yamani (553H)
a) Ghayah al-Mufid wa Nihayah al-Mustafid fi al-Kalam ‘ala
al-Muhazzab
21. Abu Husain Yahya bin Abu al-Khayr bin Salim al-‘Imrani al-Yamaniy (489-558H)
a) al-Bayan Fi Mazhab al-Syafi‘i[11]
b) Musykil al-Muhazzab (Bayan ma Asykala min al-Muhazzab)
c) Radd al-Su-al ‘amma fi al-Muhazzab
d) Ghara-ib al-Wasith
e) al-Zawa-id fi al-Furu’[12]
22. Hamalul Islam Abu Qasim Umar bin Muhammad bin Ahmad / Ibn al-Bazri (560H)
a) al-Fatawa
b) Hill Isykalat al-Muhazzab
23. Abu Muhammad, Mahmud bin al-‘Abbas al-Khawarizmi (568H)
a) al-Kafi
24. Quthbuddin Abu al-Ma’ali Mas’ud bin Muhammad bin Mas’ud al-Thuraisyisyi al-
Naysaburi (505-578H)
a) al-Hadi fi al-Fiqh[13]
25. Ibn Abu ‘Ashrun, Abu Sa’ad Syarafuddin Abdullah bin Muhammad bin Hibatullah bin al-Mutahhar bin ‘Ashrun (493-585H)
a) al-Muzahhab Fi Gharib al-Muhazzab
b) Fawa-id al-Muhazzab
c) Shafwah al-Mazhab ‘ala Nihayah al-Mathlab[14]
d) al-Dhari’ah fi ma’rifah al-Syari’ah
e) al-Intishar
26. Najmuddin Abu al-Barakat Muhammad bin al-Muwaffiq bin Sa’id al-Khubusyani (510-587H)
a) Tahqiq al-Muhith
27. al-Qadhi Abu Syuja’, Syihabuddin Ahmad bin al-Hasan bin Ahmad al-Ashbahani (533-593H)
a) al-Ghayah Fi al-Ikhtishar/ Matn al-Taqrib / Matn Abu Syuja’
b) Syarh al-Iqna’ fi Furu’ al-Syafi’iyyah[15]
____________________________________________________
[1] Merupakan kitab huraian () bagi kitab Mukhtashar al-Muzani, karya Imam Ismail bin Yahya al-Muzani (246H).
[2] Dikatakan kitab al-Basith adalah ringkasan bagi kitab Nihayah al-Mathlab fi Dirayah al-Mazhab karya Imam al-Haramayni al-Juwaini (478H). Kitab al-Basith walaupun ringkasan kepada Nihayah al-Mathlab, tidaklah bermakna semua kandungannya adalah daripada kitab tersebut, malah Imam al-Ghazali turut memuatkan pandangan-pandangannya. Ini adalah manhaj ulama terdahulu dalam meringkaskan kitab. Sebagaimana Imam al-Nawawi (676 H) yang meringkaskan kitab al-Muharrar karya Imam al-Rafi’i dengan penambahan dan pembetulan. Kitab al-Basith ini kemudiannya telah diringkaskan sendiri oleh al-Ghazali dengan beberapa tambahan di dalam kitabnya al-Wasith.
[3] Kitab al-Wajiz adalah ringkasan kitab al-Wasith karya al-Ghazali sendiri. Kitab al-Wajiz telah dihuraikan (syarah) beberapa ulama, antaranya;
a) Imam Fakhruddin al-Razi (606H),
b) Imam al-Rafi’i (623H) melalui karyanya Fath al’Aziz Syarh al-Wajiz, yang juga terkenal dengan judul al-Syarh al-Kabir. Kitab al-Syarh al-Kabir kemudiannya telah diringkaskan oleh al-Nawawi dalam kitab al-Rawdhah al-Thalibin.
[4] Walaupun Kitab al-Ihya’ lebih terkenal sebagai kitab tasawwuf, namun begitu ia juga boleh dianggap sebagai kitab fiqh kerana sebahagian isi kandungannya menyentuh bidang fiqh.
[5] Iaitu syarah bagi Kitab al-Syamil karya Ibn al-Shabbagh (477H)
[6] Syarah bagi kitab Hilyatul ‘Ulamaa’ fiy Ma’rifati Madzahib al-Fuqahaa’, iaitu karya beliau sendiri.
[7] Jika disebutkan kitab al-‘Uddah, maka yang dimaksudkan adalah kitab al-‘Uddah al-Shughra. Haji Khalifah menyebutkan dalam kitabnya Kasyf al-Dzunun (2/1129) nama kitab ini adalah al-‘Uddah – tanpa perkataan al-Shughra. Kemungkinan perkataan al-Shughra tersebut ditambahkan di hujungnya bagi membezakannya dengan kitab al-‘Uddah al-Kubra, iaitu karya Imam Abu Abdullah al-Husain bin Ali al-Thabari (495H).
[8] Beliau adalah cucu kepada al-Imam Abu al-Hasan Ahmad bin Muhammad bin Ahmad al-Mahamili, al-Dhabbi al-Baghdadi (368-415H)
[9] Kitab yang menghuraikan (syarah) kitab Mukhtashar al-Mukhtashar karya Abu Muhammad Abdullah bin Yusuf bin Abdullah al-Juwaini (438H).
[10] Juga kitab syarah bagi kitab Mukhtashar al-Mukhtashar karya Abu Muhammad Abdullah bin Yusuf bin Abdullah al-Juwaini (438H).
[11] Ia merupakan kitab yang menghuraikan kandungan kitab al-Muhazzab karya Abu Ishak al-Syairazi (476H))
[12] Disusun dalam dua juzuk, sebagai tambahan bagi kitab al-Muhazzab karya al-Abu Ishaq al-Syairazi (476H).
[13] Kitab ini telah disyarahkan oleh Baha-uddin al-Qafthi Hibbatullah bin Abdullah (697H)
[14] Nama ini disebutkan oleh al-Subki. Ibn Khalikan dan Haji Khalifah pula menyebutkannya sebagai Shafwah al-Mazhab min Nihayah al-Mathlab. Manakala Ibn Qadhi Syuhbah menyebutnya sebagai Shafwah fi Ikhtishar Nihayah al-Mathlab. Berdasarkan judul yang diberikan oleh al-Subki (Shafwah al-Mazhab ‘ala Nihayah al-Mathlab), kitab ini adalah huraian (syarah) bagi kitab Nihayah al-Mathlab karya al-Imam Haramain al-Juwaini (478H). Sedangkan berdasarkan judul yang disebutkan oleh Ibn Khalikan, Haji Khalifah dan Ibn Qadhi Syuhbah, kitab ini merupakan ringkasan bagi kitab Nihayah al-Mathlab. Judul yang diberikan oleh mereka ini lebih tepat berbanding dengan judul yang disebutkan oleh al-Subki, kerana kitab Nihayah al-Mathlab ditulis merangkumi 40 jilid. Sedangkan kitab Shafwah ini hanya merangkumi 7 jilid sahaja. Berdasarkan realiti tersebut, terbukti bahawa kitab al-Shafwah ini merupakan ringkasan bagi kitab Nihayah al-Mathlab dan bukannya kitab huraiannya.
https://abusyahmin.blogspot.com/2016/02/abad-6-hijrah-500-599h.html