Karya Fiqh Mazhab Syafi’i Abad 5 Hijrah (400-499H)
01. Abu al-Hasan al-Qasim bin Muhammad bin ‘Ali al-Syasyi , Ibn al-Qaffal al-Kabir (400H)
a) al-Taqrib Syarh Mukhtashar al-Muzani
02. Abu al-Qasim Yusuf bin Ahmad bin Yusuf bin Kajj al-Dinawari (405H)
a) al-Tajrid
03. Abu Ali Husain bin Syu’aib bin Muhammad al-Sinji (406H)
a) Syarh Mukhtashar al-Muzani
b) Syarh al-Talkhish li Ibn al-Qash
c) Syarh al-Furu’ li Ibn al-Haddad
04. al-Qadhi Abu Hamid al-Isfirayini, Ahmad bin Muhammad (344-406H)
a) al-Ta’liqah al-Kabirah fi al-Fiqh ‘ala Mukhtashar al-Muzani[1]
05. al-Mahamili, Abu al-Hasan Ahmad bin Muhammad bin Ahmad al-Mahamili, al-Dhabbi al-Baghdadi (368-415H)
b) al-Lubab fi Fiqh al-Syafi’i
c) al-Majmu’
d) al-Muqna’
e) al-Tajrid
f) Ru-us al-Masa-il
06. Abu Bakr Abdullah bin Ahmad bin Abdullah al-Marwazi al-Qaffal al-Shaghir (327-417H)
a) Syarh al-Talkhish li Ibn al-Qash
b) Fatawa al-Qaffal
c) Syarh al-Furu’ li Ibn al-Haddad
d) Syarh Kitab ‘Uyun al-Masail li Abi Bakr al-Farisi[2]
07. Abu ‘Ali Al-Hasan bin Abdullah bin Yahya al-Bandaniji (425H)
a) al-Ta’liqah (al-Jami’)
b) al-Dzakhirah
08. al-Ustaz Abu Mansur Abdul Qahhir bin Thahir bin Muhammad al-Baghdadi (429H)
a) Syarh Miftah Ibn al-Qash
09. Abu al-Fadhl Abdullah bin ‘Abdan bin Muhammad al-Hamdani (433H)
a) Syara-ith al-Ahkam
10. Rukn al-Islam Abu Muhammad Abdullah bin Yusuf bin Abdullah al-Juwaini (438H)[3]
a) al-Tabshirah fi al-Waswasah
b) Mukhtashar al-Mukhtashar (al-Mu’tashar)[4]
c) Mukhtashar fi Mawqif al-Imam wa al-Makmum
d) al-Jam’ wa al-Farq
e) al-Ta’liqah al-Mutawassithah
f) al-Silsilah
g) al-Furu’ (al-Furuq)
11. Abu Hatim Mahmud bin al-Hasan bin Muhammad al-Anshari al-Thabari al-Qazwaini (440H)
a) Tajrid al-Tajrid[5]
b) al-Hiyal al-Dafi’ah
12. Abu al-Qasim al-Kurkhi Manshur bin ‘Umar bin ‘Ali al-Baghdadi (447H)
a) al-Ghunyah fi al-Mazhab
13. Abu ‘Ali al-al-Zujajiy, al-Qadhi al-Hasan bin Muhammad bin al-‘Abbas al-Zujaji al-Thabari (447H)
a) Ziyadah al-Miftah (al-Tahzib)
14. Abu al-Farj Muhammad bin Abdul wahid bin Muhammad al-Darimi al-Baghdadi (358-448H)
a) al-Istizkar
15. Abu al-Thayyib, Thahir bin Abdullah al-Thabari (445H/450H)
a) Syarh Mukhtashar al-Muzani (al-Ta’liqah)
b) Syarh Furu’ Ibn al-Haddad
c) Syarh al-Kifayah.
d) al-Mujarrad
16. Abu al-Hasan ‘Ali bin Muhammad bin Habib al-Mawardi al-Bashri (364-450H)
a) al-Hawi al-Kabir Syarh Mukhtashar al-Muzani
b) al-Iqna’ fi al-Fiqh al-Syafi’i[6]
c) al-Ahkam al-Sulthaniyyah
17. ‘Imaduddin Abu al-‘Abbas Ahmad bin Muhammad bin Ahmad al-Ruyani al-Thabari (450H)
a) Adab al-Qadha
b) al-Jurjaniyyat
18. Muhammad bin Banan bin Muhammad al-Kazaruni (455H)
a) al-Ibanah fi al-Fiqh al-Syafi’i.
19. al-Fawrani, Abdurrahman bin Muhamad Ahmad bin Fawran (461H)
a) al-Ibanah fi Furu’ al-Syafi’i [7]
b) al-‘Umdah
20. Abu ‘Ashim Muhammad bin Ahmad bin Muhammad al-‘Abbadi al-Harawi (375-458H)
a) al-Ziyadat
b) Ziyadat al-Ziyadat[8]
21. Al-Hafiz Abu Bakar Ahmad bin al-Husain bin ‘Ali al-Bayhaqi (384-458H)
a) Ma’rifah al-Sunan wa al-Atsar / al-Sunan al-Wustha
b) al-Mabsuth fi Jami’ Nushush al-Syafi’i
c) al-Khilafiyyat
22. Abu al-Hasan ‘Ali bin Ahmad bin Khayran al-Baghdadi (Ibn Khayran al-Shaghir) ()
a) al-Lathif
23. al-Qadhi Husain, Abu ‘Ali al-Husain bin Muhammad bin Ahmad al-Marwaruzi (462H)
a) al-Ta’liqah (Syarh Mukhtashar al-Muzani )
b) al-Fatawa
c) Syarh al-Furu’ Ibn al-Haddad
d) Asrar al-Fiqh
24. Imam Abu Ishaq Ibrahim bin Ali al-Syairaziy al-Fayruzabadi (393-476H)
a) al-Muhazzab fi Fiqh al-Imam al-Syafi’i
b) al-Tanbih [9]
c) Tazkirah al-Mas-ulin fi al-Khilaf
d) al-Nukat fi Masail al-Mukhtalaf fiha Baina al-Syafi’i wa Abi Hanifah
e) al-Tabshirah dan Syarahnya
25. Ibn al-Shabbagh, Abu Nashir Abdul Sayyid bin Abdul Wahid al-Baghdadi (400-477H)
a) al-Syamil al-Kabir ‘ala Mukhtashar al-Muzani [10]
b) al-Kamil
c) al-Fatawa
d) al-Thariq al-Salim
e) ‘Uddah al-‘Alim
26. Abu Sa’id Abdul Rahman bin Makmun bin Ali al-Mutawalli al-Naisaburi (478H)
a) al-Tatimmah (Tatimmah al-Ibanah)[11]
27. Imam Haramain, Abu al-Ma-‘ali Abdul Malik bin Abdullah al-Juwaini (419-478H)
a) Nihayah al-Mathlab Fi Dirayah al-Mazhab [12]
b) Ghunyah al-Mustarsyidin fi al-Khilaf
28. Abu al-‘Abbas Ahmad bin Muhammad al-Jurjani –Qadhi Basrah (482H)
a) al-Bulghah
b) al-Mu’ayah
c) Tahrir al-Ahkam[13]
29. Abu al-Fath Nashr bin Ibrahim al-Maqdisi al-Nablusi (490H)
a) Tahrim Nikah al-Mut’ah
b) al-Tahzib
30. Abdul Rahman bin Muhammad bin Ahmad bin al-Zar al-Sarakhsi (421-494H)
a) al-Amali[14]
31. Abu Abdullah al- Husain bin Ali bin al-Husain al-Thabari (418-494/495H)
a) al-‘Uddah ( ‘Uddah al-Kubra Syarh al-Ibanah)[15]
32. al-Hannathi, Abu ‘Abdullah al-Husain bin Muhamad bin al-Hasan al-Hannathi al-Thabari (495H)
a) al-Fatawa
b) al-Kifayah fi al-Furuq wa al-Latha-if
[1] Kitab ini telah diringkaskan oleh Abu Ishaq Ibrahim al-Syairaziy al-Fayruzabadi (393-476H) melalui kitabnya al-Tanbih.
[2] Iaitu karya Abu Bakr Ahmad bin al-Hasan bin Sahl al-Farisi (350H/961M)
[3] Beliau adalah bapa kepada Imam al-Haramayn al-Juwayni (478H)
[4] Ia merupakan ringkasan bagi kitab Mukhtashar al-Muzani, Kitab ini telah dihuraikan oleh Imam Abu Amru ‘Usman bin Muhammad bin Ahmad al-Mush’abi (550H), Imam Abu Khalaf ‘Awdh bin Ahmad al-Syarwani al-Syirazi (550H) dan Imam Ibn Thahir.
[5] Ia merupakan tajrid bagi kitab al-Tajrid karya sahabatnya Imam al-Mahamili (415H)
[6] Sebuah kitab ringkas dan padat dengan permasalahan hukum syarak, yang meliputi hampir kesemua perbahasan yang yang dibincangkan karya fiqh. Kitab ini telah diterbitkan pertama kalinya oleh Dar al-Ihsan, Taheran, pada tahun 1378H dengan ketebalannya 235 halaman. Kitab ini boleh dimuat turun di pautan https://ia801308.us.archive.org/30/items/FP71016/71016.pdf
[7] Kitab ini telah disyarahkan oleh muridnya al-Mutawalli (478H) dengan kitabnya al-Tatimmah.
[8] Menurut al-Rafi’i kitab ini mengandungi himpunan fatwa al-‘Abbadi
[9] Kitab al-Tanbih merupakan ringkasan kitab al-Ta’liqat karya al-Qadhi Abu Hamid. Ia telah mendapat perhatian besar di kalangan ulama al-Syafi’i, mereka telah menyusun beberapa syarah, mukhtasar, dan sebagainya.
[10] Jika disebutkan kitab al-Syamil secara itlaqnya, maksudnya ialah kitab ini. Kitab al-Syamil telah disyarah oleh Imam Fakhr al-Islam Abu Bakr Muhammad bin Ahmad bin al-Husain bin ‘Umar al-Syasyi al-Qaffal al-Faraqy al-Syafi’i (429-507H) dengan kitabnya al-Syafiy Syarh al-Syamil.
[11] Kitab al-Tatimmah merupakan huraian (syarah) bagi kitab al-Ibanah karya Imam al-Fawrani (461H), iaitu guru kepada Imam al-Mutawalli. Namun kitab ini tidak sempat disempurnakan, hanya sampai bab al-Hudud.
[12] Kitab al-Nihayah dikatakan sebagai ringkasan bagi 4 buah kitab, iaitu Kitab al-Umm, al-Imlak, Mukhtashar al-Buwaithi dan Mukhtashar al-Muzani. Namun begitu menurut al-Babili dan Ibn Hajar al-Haytami kitab al-Nihayah merupakan syarah bagi Kitab Mukhtashar al-Muzani. Kitab al-Nihayah kemudiannya diringkaskan pula oleh Imam Abu Hamid al-Ghazali dengan kitabnya al-Basith.
[13] Sebuah kitab yang disusun dalam satu jilid yang tebal, mengandungi masalah hukum yang banyak, tanpa disertai dengan dalilnya (mujarrad dari istidlal.)
[14] Menurut al-Hafiz al-Zahabi judul kitab ini ialah al-Imla’.
[15] Iaitu syarah bagi kitab al-Ibanah karya al-Fawrani (461H)
Sumber : https://abusyahmin.blogspot.com/2016/02/abad-5-hijrah-400-499h.html